Ülkemizde, Kahramanmaraş ili ve civar illerde hissedilen deprem felaketinin ardından kentsel dönüşüm yeniden gündeme gelmiştir. Bilindiği üzere Türkiye konum olarak deprem bölgesinde yer almaktadır. Bu nedenle Bakanlık tarafından 1,5 milyona yakın konutun kentsel dönüşüme tabi tutulacağı açıklanmıştır. Peki kentsel dönüşüme tabi tutulan bu konut maliklerinin sahip olduğu haklar nelerdir ? Kira yardımı yapılıyor mu? Kira yardımı için nasıl başvuruda bulunurum ? Bu yazımızda sizin için bu gibi soruların cevaplarını derledik.
KENTSEL DÖNÜŞÜMDEN FAYDALANANLARA KİRA YARDIMI VEYA KONUT TAHSİSİ
Kentsel dönüşümden faydalananlara kira yardımından faydalanma hakkı tanınmıştır. Ancak hak sahiplerinin kira yardımından faydalanabilmeleri için Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Müdürlüğüne başvurmaları gerekmektedir. Başvuru, tahliye tarihinden itibaren bir yıl içinde veya riskli yapının yıktırıldığı tarihten itibaren üç ay içinde yapılmalıdır.
KENTSEL DÖNÜŞÜM KİRA YARDIMI İÇİN BAŞVURUDA GEREKLİ EVRAKLAR
1) Başvuru dilekçesi,
2) Nüfus cüzdanı fotokopisi (işyeri maliki için imza sirküleri)
3) Konut veya işyerinin tapu senedi ve taşınmaza ait güncel taşınmaz kaydı
4) Arsa paylı tapular için emlak vergisi beyannamesi
5) Konut/işyerine ait fatura (Elektrik, su, doğalgaz, telekom)
6) Yıkılan yapılar formu
7) Riskli bina tespit raporu inceleme formu
9) Riskli olarak tespit edilen yapının tahliye edildiğine dair eski ve yeni yeni adresini gösteren İl/İlçe Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğünden alınacak adrese dayalı yerleşim yeri belgesi
8) T.C. Ziraat Bankası A.Ş.ye ait vadesiz, münferit, TL hesap cüzdanı fotokopisi
Başvuru riskli yapıda ikamet eden kiracı tarafından yapılacaksa: Riskli yapı için riskli yapıda ikamet ettiğine ve riskli yapıyı tahliye ettiğine dair eski ve yeni adreslerini gösteren Adres Bilgileri Raporu da sunulmalıdır.
Başvuru riskli yapıda kiracı olan iş yeri sahipleri tarafından yapılacaksa: İş yeri için riskli yapının onay tarihinden sonra tahliye edildiğine dair yeni adresini gösteren güncel vergi levhası veya işyerinin kapatıldığına dair ilgili meslek odasından alınacak yazı da sunulmalıdır.
2019 yılında yapılan değişiklik ile kentsel dönüşümden faydalanan malikler için riskli yapıda ikamet şartı aranmamaktadır.
Hak sahiplerine ancak bütün bu belgelerin ibrazı halinde ödeme yapılabilecektir. Dolayısıyla tahliye veya yıkıma ilişkin şartların eksizsiz bir biçimde sağlanması gerekmektedir. Kentsel dönüşüm kapsamında riskli yapının anlaşma ile tahliye edilmesi halinde kira yardımı yerine konut veya işyeri tahsisi mümkündür.
KENTSEL DÖNÜŞÜM KİRA YARDIMINDAN KİMLER FAYDALANABİLECEK?
6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’un 5. Maddesinde belirtildiği üzere; riskli yapı malikleri, riskli yapıyı işyeri veya konut olarak kiracı olarak kullanan kişiler ve uygulamanın gerektirdiği halinde bunların dışında kişiler de kira yardımından faydalanabilmektedir. Hak sahiplerinin vefatı halinde varisler de kira yardımından faydalanabilmektedir.
Yurt dışında ikamet eden Türkiye’de riskli yapı maliki olanlar da kentsel dönüşüm kapsamında kira yardımından faydalanabilmektedir.
Malikler kiracısı bulunan riskli yapı için kira yardımından faydalanabileceği gibi riskli yapıdaki kiracı da kira yardımı için başvurabilecektir.
Aynı taşınmazda hem konutu hem de işyeri bulunan hak sahibi kentsel dönüşüm kapsamında 2 adet kira yardımı alabilecektir. Ancak bu aynı taşınmaz için 1 konut ve 1 iş yeri ile sınırlıdır.
Bağımsız bölümü hisseli olan malikler kredi veya kira yardımından hisseleri oranında faydalanabilecektir.
Bankalardan faiz destekli kredi başvurusunda bulunan hak sahipleri kira yardımından faydalanamamaktadır.
KENTSEL DÖNÜŞÜM KAPSAMINDA ÖDENECEK KİRA YARDIM MİKTARI NEDİR ?
Kira yardımı Çevre ve Şehircilik Bakanlığının önerisi ile Bakanlar Kurulunca tespit edilmektedir. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yapılan son açıklamalarda kira yardımının arttırıldığı belirtilmiştir. İstanbul’da 3 bin 500 TL, Ankara, Bursa, Antalya ve İzmir gibi büyük illerde 3 bin TL, diğer büyükşehirlerde 2 bin 500 TL kalan diğer illerde de kira yardımı 2 bin TL olarak açıklanmıştır. Belirtilen miktarlar Nisan 2023 tarihi ile birlikte ödenmeye başlanacaktır.
Ayrıca Bakanlıkça uygun görülmesi halinde kira yardımının 1 yıla kadar olan kısmı peşin olarak ödenir.
KENTSEL DÖNÜŞÜM KİRA YARDIMI NE KADAR SÜRE YAPILACAKTIR ?
Riskli yapılarda yardım süresi 18 ay ile sınırlıdır.
KENTSEL DÖNÜŞÜM KAPSAMINDA BANKALARDAN NASIL FAİZ DESTEKLİ KREDİ ALABİLİRİM ?
6306 sayılı Kanun kapsamında, yapısı riskli olarak tespit edilen kişilerin bankalardan kullanacağı kredilere Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından faiz desteği verilmektedir. Kentsel dönüşümden faydalananlara faiz desteği verilebilmesi için tahliye veya yıkım tarihinden itibaren en geç bir yıl içinde kredi başvurusu yapılmalıdır. Başvuru Bakanlıkla protokol imzalamış bankalara yapılmalıdır. Ancak aynı kişiye hem kira yardımı ve hem de faiz desteği yapılamayacaktır. Kira yardımından faydalananlar faiz desteğinden, faiz desteğinden faydalananlar ise kira yardımından faydalanamayacaktır.
Kentsel dönüşüm hakkında tüm hukuki sürecin takibi teknik bilgi ve deneyim gerektirmektedir. Bu süreçte hataların önüne geçilmesi hak kayıplarının yaşanmaması adına önemlidir. Hukuki destek alınması süreçte yaşanabilecek aksaklıkların önüne geçilmesi bakımından önem arz etmektedir.
Av. Ece SEZGEN
YIKIM KARARINA İTİRAZ YAZIMIZ
KENTSEL DÖNÜŞÜM KAPSAMINDA AZINLIKTA KALAN (ÜÇTE İKİ HİSSE ÇOĞUNLUĞU İLE ALINAN KARARA KATILMAYANLAR) MALİKLERİN HAKLARI
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE RİSKLİ YAPI TESPİTİ VE SÜREÇ
RİSKLİ YAPILARDA MALİKLERİN İZLEYEBİLECEĞİ YOLLAR